problemski šah
- ortodoksni problemi se zasnivaju na pravilima šahovske igre i dele se u matne zadatke i studije. U zadacima direktnoga mata beli mora matirati crnoga u zadanom broju poteza. Problemi su dvopotezi, tropotezi ili višepotezi.
- heterodoksni šahovski problem ima više tipova - samomat, pomoćni mat,....
j'adoube
Žadub (fr. j'adoube, Template:Izgovor — „nameštam“, „popravljam“) je izraz vezan za šah.
Šahista za vreme partije može bolje namestiti (popraviti) figure na tabli samo u slučaju da to prethodno najavi protivniku ili sudiji (ako protivnik nije trenutno prisutan), što je regulisano u Pravilima igre FIDE. U protivnom, odnosno ako igrač bez te najave dodirne jednu ili više figura, on mora igrati sa prvom koju je (namerno) dodirnuo, ili da uzme prvu protivničku figuru koju je dotakao (pravilo taknuto-maknuto). Igrač može reklamirati da je protivnik dodirnuo figuru pre nego što je odigrao svoj potez. Ako sudija ne može (npr. uz pomoć nezavisnih svedoka) utvrditi da li je došlo do kršenja Pravila igre, narediće da se partija nastavi.
taknuto maknuto
Za one koji nisu znali, ne kaže se prošao brzi voz :)
Taknuto maknuto je pravilo u šahu.
Igrač koji namerno dodirne svoju figuru mora s njom igrati, a ako
dodirne protivnikovu mora je uzeti, pod uslovom da je to moguće. Ako to
nisu mogući potezi, on može odigrati bilo koji drugi potez. Reklamacija
na kršenje ovog pravila moguća je samo dok je igrač na potezu.brozopotezni šah
Brzopotezni šah, (poznat i pod nazivima „blic“ — eng. blitz i „cug“, „cuger“ — nem. zug), gde se svi potezi moraju odigrati u unapred utvrđenom vremenu kraćem od 15 minuta (najčešće je tempo igre 5 minuta za celu partiju). Igra se prema Pravilima ubrzanog šaha FIDE. Dodatna pravila su:
- Nemoguć potez je završen kada je pokrenut protivnikov časovnik. Tada igrač ima pravo da, pre nego što odigra svoj potez (ili takne figuru), zahteva pobedu.
- Kada je protivnik odigrao nemoguć potez, on više ne može biti ispravljen.
- Igrač može zahtevati remi od sudije pre nego što odigra svoj potez (ili takne figuru) ako dođe do pozicije u kojoj ga protivnik ne može matirati bilo kojom serijom mogućih poteza i pri najneveštijoj igri.
Uz upotrebu elektronskog časovnika (Fišerov sat) partije se igraju uz bonifikaciju vremena posle svakog odigranog poteza.
Nameće se drugo pitanje, da li su svi digitalni satovi podobni za ubrzani i brzo potezni šah, jer pravila došuštaju mogućnost da obe zastavice padnu. Dakle, digitalni satovi koji ne mogu da pokazati da su OBE zastavice pale nisu podobni i odgovarajući za brzopotezni šah.